Strona główna » Baza wiedzy » Egzamin na prawo jazdy krok po kroku » Samochód elektryczny – co warto wiedzieć na egzamin?

Samochód elektryczny – co warto wiedzieć na egzamin?

Pojazdy elektryczne wkraczają w nasze życie coraz bardziej dynamicznie. Nowoczesne, ciche i zeroemisyjne samochody z zielonymi tablicami rejestracyjnymi powoli stają się normą na naszych drogach. Widok takiego samochodu, szczególnie na ulicach dużego miasta nikogo już nie dziwi. Dlatego też naturalną koleją rzeczy jest możliwość wykorzystania pojazdu elektrycznego podczas egzaminu państwowego na prawo jazdy. Co warto wiedzieć?

Trochę przepisów na początek

Pojazd elektryczny zgodnie z przepisami to pojazd samochodowy, wykorzystujący do napędu wyłącznie energię elektryczną akumulowaną przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania. Ich popularność wzrosła miedzy innymi wraz z wprowadzeniem uprzywilejowanej pozycji w ruchu drogowym. I tak do najciekawszych zasad należą:

Możliwość jazdy buspasem – do 1 stycznia 2026 r. dopuszcza się poruszanie pojazdów elektrycznych po wyznaczonych przez zarządcę drogi pasach ruchu dla autobusów. Zarządca drogi może uzależnić poruszanie się pojazdów elektrycznych po wyznaczonych pasach ruchu dla autobusów od liczby osób poruszających się tymi pojazdami;
Wjazd do strefy czystego transportu – strefę czystego transportu ustanawia, w drodze uchwały, rada gminy;
Zwolnienia z opłat w strefach płatnego parkowania;
Specjalne miejsca parkingowe.

Niewątpliwym atutem tych pojazdów są również zalety związane z wykorzystaniem napędu elektrycznego. Należą do nich na przykład:

Stosunkowo niski koszt eksploatacji w porównaniu do paliw tradycyjnych, benzyny i innych;
Silniki elektryczne nie posiadają obiegu oleju, dodatkowo często chłodzone są powietrzem, co dodatkowo obniża koszty eksploatacji;
Zastosowanie silnika elektrycznego sprawia, że jest łatwo sterowalny, posiada najwyższą efektywność konwersji energii na ruch oraz jest o wiele prostszy w konstrukcji.
Silnik elektryczny posiada wysoki moment obrotowy już od pierwszych obrotów do maksymalnych, a dzięki płynnej regulacji obrotów można wyeliminować niezbędną w tradycyjnych pojazdach skrzynię biegów – o tym dalej;
Bardzo ważną zaletą jest oczywiście to, że są to pojazdy cichsze i czyste ekologicznie, a przez to nawet w dużej liczbie bardziej znośne dla otoczenia;
Silnik elektryczny jest w stanie odzyskiwać prąd w czasie hamowania (zachowując się wówczas jako prądnica).

Tylko 1 bieg (!) w elektrykach

Elektryczne układy napędowe różnią się znacząco od silników spalinowych. Jedna z głównych rozbieżności dotyczy skrzyni biegów. W pojeździe benzynowym czy z silnikiem diesla, kierowca może zdecydować się na przekładnię automatyczną lub manualną o minimum pięciu przełożeniach. Najciekawszym elementem współczesnych samochodów elektrycznych są skrzynie biegów, których… nie ma. W elektryku przekładnia nie pojawia się wcale lub (w większości przypadków) przyjmuje formę bardzo prostego, jednobiegowego mechanizmu. Współcześnie sprzedawane samochody elektryczne w większości przypadków nie posiadają skrzyń biegów w formie, znanej nam z pojazdów o napędzie spalinowym.

Silnik benzynowy czy wysokoprężny osiąga optymalny przebieg momentu obrotowego lub mocy, w bardzo wąskim zakresie prędkości obrotowej. Aby zatem móc efektywnie wykorzystać możliwości jednostki i aby pojazd był w stanie rozpędzić się oraz utrzymać prędkość podczas jazdy, konieczne jest częste zmienianie przełożeń i utrzymywanie jednostki napędowej w optymalnym dla niej zakresie prędkości obrotowej wału korbowego. Ewentualnym usprawnieniem tego procesu była do tej pory automatyczna skrzynia biegów, czyli po prostu skrzynia biegów samoczynnie zmieniająca biegi w zależności od obciążenia silnika pojazdu, zwalniając użytkownika z konieczności ręcznej zmiany biegów.

W przypadku samochodu elektrycznego sytuacja wygląda inaczej. We współcześnie stosowanych silnikach zasilanych prądem, pełen moment obrotowy jest dostępny praktycznie już od startu i utrzymuje się w szerokim zakresie jego pracy.

Istotne jest także cofanie pojazdem elektrycznym. Aby był on w stanie jechać do tyłu, inżynierowie wcale nie muszą projektować przekładni z biegiem wstecznym jak ma to miejsce w pojazdach z tradycyjnym układem napędowym. Wystarczy odwrotnie przyłożyć napięcie i odwrócić kierunek obrotów wirnika. Z punktu widzenia kierowcy, może się wydawać, że nie jest to informacja szczególnie istotna. Ale taki zabieg pozwolił wyeliminować konieczność stosowania wspomnianego przełożenia wstecznego oraz uprościł konstrukcję przekładni.

Co z elektrykiem na egzaminie na prawo jazdy?

Przepisy nie zabraniają wykorzystywania samochodu elektrycznego do szkolenia. Nie zabraniają również wykorzystywania go do prowadzenia egzaminu. Zdawanie egzaminu elektrykiem daje szereg korzyści, chociażby takich, że przy ruszaniu nie musi się przejmować, że silnik nam zgaśnie np. na górce. Albo też pojazd się nie stoczy ze wzniesienia – bo hamulec elektryczny sam się zwalnia (nie tak jak ręczny). W przypadku wylosowania do sprawdzenia poziomu oleju – po prostu go nie sprawdzamy. Zasady egzaminu przewidują, że elementy techniczne sprawdza się jeżeli występują one w pojeździe.

Uwaga – kod 78

Należy jednak pamiętać, że zdając egzamin na takim pojeździe uzyskujemy uprawnienia tylko na pojazdy z automatyczną skrzynią biegów. W myśl przepisów pojazd z automatyczną skrzynią biegów to pojazd, w którym nie ma pedału sprzęgła. Jeżeli egzamin był przeprowadzony pojazdem z automatyczną skrzynią biegów to egzaminator w dokumentacji z egzaminu wpisuje kod 78, który później umieszczany jest w naszym prawie jazdy. Kod 78 w prawie jazdy oznacza możliwość kierowania wyłącznie pojazdami bez pedału sprzęgła.